-
1 tecto
tĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Gr. stegô, to cover; tegos, stegos, roof; Sanscr. sthag-, to hide; Germ. decken; Engl thatch], to cover (syn. operio).I.Lit.A.In gen.:B.amica corpus ejus (Alcibiadis) texit suo pallio,
Cic. Div 2, 69, 143:capite se totum tegit,
Plaut. Trin. 4, 2, 9:(tegillo) tectus esse soleo, si pluvit,
id. Rud. 2, 7, 19: fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis [p. 1846] aut callo aut cortice tectae, covered, clothed, Lucr. 4, 936; cf.:bestiae aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae,
Cic. N. D. 2, 47, 121:ut tecti, ut vestiti, ut salvi esse possemus,
id. ib. 2, 69, 150:corpora veste villosā,
Tib. 2, 3, 76:caput galea,
Prop. 4 (5), 3, 44:Mars tunicā adamantinā tectus,
Hor. C. 1, 6, 13:ensis Vaginā tectus,
id. S. 2, 1, 4. —In Greek constr.:primā tectus lanugine malas,
Ov. M. 12, 291:cucullo caput tectus,
Mart. 5, 14, 6:quae (casae) more Gallorum stramentis erant tectae,
Caes. B. G. 5, 43:tectas casas testudinum superficie,
Plin. 6, 24, 28, § 109:musculum,
Caes. B. C. 2, 10:domum,
Dig. 19, 1, 18: naves tectae, covered with decks, decked ( = constratae), Caes. B. C. 1, 56; Liv. 36, 43, 13 (opp. apertae);31, 46, 6: tectae instrataeque scaphae,
Caes. B. C. 3, 100:incepto tegeret cum lumina somno,
Verg. G. 4, 414:utne tegam spurco Damae latus?
i. e. to go by the side of, walk cheek by jowl with, Hor. S. 2, 5, 18; so,latus alicui,
Suet. Claud. 24; cf. aliquem, to surround, attend, accompany:omnis eum stipata tegebat Turba ducum,
Verg. A. 11, 12; Stat. S. 5, 1, 26: sarta tecta; v. sartus. —In partic.1.To cover, hide, conceal (rare in lit. sense;2.syn.: abscondo, occulto): Caesar tectis insignibus suorum occultatisque signis militaribus, etc.,
Caes. B. G. 7, 45:fugientem silvae texerunt,
id. ib. 6, 30:oves (silva),
Ov. M. 13, 822:quas (tabellas) tegat in tepido sinu,
id. A. A. 3, 622:ferae latibulis se tegunt,
Cic. Rab. Post. 15, 42; cf.:nebula matutina texerat inceptum,
Liv. 41, 2, 4:Scipionem nebulae possiderent ac tegerent,
Vop. prol. 2. —To shelter, protect, defend (rare in lit. sense); constr., in analogy with defendere and tueri, aliquid ab aliquo or ab aliquā re:3.qui portus ab Africo tegebatur, ab Austro non erat tutus,
Caes. B. C. 3, 26:ut alter (ordo propugnatorum) ponte ab incidentibus telis tegeretur,
Hirt. B. G. 8, 9:aliquem conservare et tegere,
id. ib. 1, 85:tempestas et nostros texit et naves Rhodias afflixit,
Caes. B. C. 3, 27; Hirt. B. G. 8, 5; Sall. J. 101, 4:triumpho, si licet me latere tecto abscedere,
i. e. with a whole skin, safe, unhurt, Ter. Heaut. 4, 2, 5.— Pass. in mid. force:tegi magis Romani quam pugnare,
Liv. 4, 37, 11.—To cover over, bury, enclose ( poet.):II.te modo terra tegat,
Prop. 2, 26, 44 (3, 22, 24):sit tibi terra levis mollique tegaris harenā,
Mart. 9, 29, 11:ossa tegebat humus,
Ov. M. 15, 56:ossa tegit tumulus,
id. Am. 2, 6, 59:Sicanio tegitur sepulcro,
Luc. 2, 548. —Trop.A.In gen., to cover (very rare):B.tempestas, mihi quae modestiam omnem, Detexit tectus quā fui,
Plaut. Most. 1, 3, 7. —In partic.1.(Acc. to I. B. 1.) To cloak, hide, veil, conceal, keep secret (freq. and class.):2.triumphi nomine tegere atque velare cupiditatem suam,
Cic. Pis. 24, 56:multis simulationum involucris tegitur et quasi velis quibusdam obtenditur unius cujusque natura,
id. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:ignaviam suam tenebrarum ac parietum custodiis tegere,
id. Rab. Perd. 7, 21:animus ejus vultu, flagitia parietibus tegebantur,
id. Sest. 9, 22:summam prudentiam simulatione stultitiae,
id. Brut. 14, 53:honestā praescriptione rem turpissimam,
Caes. B. C. 3, 32; cf.:turpia facta oratione,
Sall. J. 85, 31:aliquid mendacio,
Cic. Quint. 26, 81:nomen tyranni humanitate,
Nep. Dion, 1:commissum,
Hor. Ep. 1, 18, 38; id. A. P. 200:non uti corporis vulnera, ita exercitus incommoda sunt tegenda,
Caes. B. C. 2, 31:nostram sententiam,
Cic. Tusc. 5, 4, 11:dira supplicia,
Verg. A. 6, 498:causam doloris,
Ov. M. 13, 748:pectoribus dabas multa tegenda meis,
id. Tr. 3, 6, 10: ignobilitatis tegendae causā, Cap. Max. 8. —(Acc. to I. B. 2.) To defend, protect, guard:A.aliquid excusatione amicitiae,
Cic. Lael. 12, 43; id. Clu. 11:quod is meam salutem atque vitam suā benevolentiā, praesidio custodiāque texisset,
id. Planc. 1, 1:nostri clarissimorum hominum auctoritate leges et jura tecta esse voluerunt,
id. de Or. 1, 59, 253:pericula facile innocentiā tecti repellemus,
id. Imp. Pomp. 24, 70:qui a patrum crudelibus suppliciis tegere liberos sciant,
Liv. 1, 53, 8:aliquem tegere ac tueri, Cic Fam. 13, 66, 2: libertatem, patriam, parentisque armis tegere,
Sall. C. 6, 5: ut legatos cura magistratuum magis quam jus gentium ab irā impetuque hominum tegeret, Liv. 8, 6, 7:legationisque jure satis tectum se arbitraretur,
Nep. Pelop. 5, 1.—Hence, tec-tus, a, um, P. a., covered, i. e. hidden, concealed.Lit.:B.cuniculi,
Hirt. B. G. 8, 41. —Trop., hidden, not frank, open, or plain; secret, concealed, disguised; close, reserved, cautious:sermo verbis tectus,
covered, enveloped, Cic. Fam. 9, 22, 1; cf.verba (opp. apertissima),
id. ib. 9, 22, 5:occultior atque tectior cupiditas,
id. Rosc. Am. 36, 104:amor,
Ov. R. Am. 619. —Of persons: occultus et tectus,
Cic. Fin. 2, 17, 54:tecti esse ad alienos possumus,
id. Rosc. Am. 40, 116; cf. in comp.:tectior,
id. Phil. 13, 3, 6:te in dicendo mihi videri tectissimum,
id. de Or. 2, 73, 296:silet ille, tectusque recusat Prodere quemquam,
Verg. A. 2, 126; cf.:quis consideratior illo? Quis tectior?
Cic. Deiot. 6, 16. — Hence, adv.: tectō, covertly, privily, cautiously:et tamen ab illo aperte, tecte quicquid est datum, libenter accepi,
Cic. Att. 1, 14, 4. — Comp.:tectius,
Cic. Fam. 9, 22, 2; id. Planc. 10, 8, 5; Ov. A. A. 1, 276. -
2 vitium
vĭtĭum, ii ( gen. plur. vitiūm, Titin. ap. Non. p. 495, 13), n. [from the same root with vieo, vitis, vitta; prop. a twist; hence], a fault, defect, blemish, imperfection, vice (syn. menda).I.Lit.: quomodo autem in corpore est morbus, est aegrotatio, est vitium: sic in animo. Morbum appellant totius corporis corruptionem: aegrotationem morbum cum imbecillitate: vitium, cum partes corporis inter se dissident;II.ex quo pravitas membrorum, distortio, deformitas. Itaque illa duo, morbus et aegrotatio, ex totius valetudinis corporis conquassatione et perturbatione gignuntur: vitium autem integrā valetudine ipsum ex se cernitur,
Cic. Tusc. 4, 13, 29:corporis,
Plaut. Most. 1, 3, 118; Ov. F. 4, 148:mancipii,
Dig. 21, 1, 1, § 6:jumenti,
ib. 21, 1, 38 init. —In buildings, a breach, defect:si nihil est in parietibus aut in tecto vitii,
Cic. Fam. 9, 15, 5; cf.:si aedes corruerunt vitiumve fecerunt,
have received damage, become damaged, id. Top. 3, 15.—In plants, a blemish, vice:sive illis (agris) omne per ignem Excoquitur vitium atque exsudat inutilis umor,
Verg. G. 1, 88:vitio moriens sitit aëris herba,
id. E. 7, 57.—In fruits, the useless part, the core:vitiumque cinctum fructu,
Plin. 15, 28, 34, § 112.—Trop.A.In gen., a fault, defect, blemish:B.acutius atque acrius vitia in dicente quam recta videre,
Cic. de Or. 1, 25, 116; cf.orationis,
Quint. 1, 5, 1; 12, 1, 22:sermonis,
id. 1, 1, 13:soloecismi,
id. 1, 5, 53:ingenii,
id. 10, 1, 60:mentis,
id. 12, 1, 32:Stoicae sectae,
id. 11, 1, 70:et illud mihi vitium'st maximum,
my greatest fault, Ter. Hec. 1, 2, 37:huc si perveneris, meum vitium fuerit,
my fault, Cic. Ac. 2, 16, 49:quamvis quis fortunae vitio, non suo decexisset,
id. Phil. 2, 18, 44:honorem vitio civitatis, non suo, non sunt adsecuti,
id. Har. Resp. 26, 56:male conjecta falsa sunt, non rerum vitio, sed interpretum inscientiā,
id. Div. 1, 52, 118: animadverso vitio castrorum totā nocte munitiones proferunt, i. e. the faulty, unfavorable position (just before:natura iniquo loco castra ponunt),
Caes. B. C. 1, 81:milites item conflictati et tempestatis et sentinae vitiis,
the injurious effects, id. ib. 3, 28:sese nihil adhuc arbitrari vitio factum eorum,
id. ib. 3, 57:vini vitio atque amoris feci,
through the fault of, Plaut. Aul. 4, 10, 15.—In partic.1.A moral fault, failing, error, offence, crime, vice (the predom. signif. of the word in prose and poetry; cf.:b.scelus, delictum): nullam quidem ob turpitudinem, nullum ob totius vitae non dicam vitium, sed erratum,
Cic. Clu. 48, 133:legibus et praemia proposita sunt virtutibus et supplicia vitiis,
id. de Or. 1, 58. 247:virtus est vitium fugere, Hor. ep. 1, 1, 41: senectus est naturā loquacior, ne ab omnibus eam vitiis videar vindicare,
Cic. Sen. 16, 55:in vitio esse,
id. Off. 1, 19, 62: ne sibi vitio verterent, quod abesset a patriā, reckon it a fault, id. Fam. 7, 6, 1:te laudem Sex. Roscio vitio et culpae dedisse,
id. Rosc. Am. 16, 48; Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 2.—In respect of female chastity (whether of maidens or wives), a violation:2.quia pudicitiae hujus (Alcumenae) vitium me hic absente est additum,
Plaut. Am. 2, 2, 179:pudicitiae ejus nunquam nec vim nec vitium attuli,
id. Ep. 1, 2, 7:quoi misere per vim vitium obtulerat,
Ter. Ad. 3, 2, 10; so,offerre,
id. ib. 3, 1, 9:virginis,
id. Eun. 4, 4, 55; cf.:vitium auctore redemit,
Ov. H. 16 (17), 49.—In relig. lang., a defect in the auspices or auguries: si cui servo aut ancillae dormienti evenit, quod comitia prohibere solet, ne id quidem mihi vitium facit, Cato ap. Fest. s. v. prohibere, p. 234 fin. Müll.; Ter. Hec. prol. 2; Liv. 8, 23, 16; 4, 7, 3:3.id igitur obvenit vitium, quod tu jam Cal. Jan. futurum esse provideras,
Cic. Phil. 2, 33, 83:tabernaculum vitio captum,
id. N. D. 2, 4, 11; cf.:vitio navigare,
id. Div. 1, 16, 29:comitiorum solum vitium est fulmen,
id. ib. 2, 18, 43.—A fault of language:4.barbarismi ac soloecismi foeditas absit... haec vitia, etc.,
Quint. 1, 5, 5.—In coinage, t. t., base metal, alloy:in aurum vitii aliquid addere,
Dig. 48, 10, 9 praef.; cf.:ignis vitium metallis Excoquit,
Ov. F. 4, 785. -
3 vitium
I ī n.1) физический порок, недостаток, изъян ( corporis C)«vitium» appellant, quum partes corporis inter se dissĭdent... integrā valetudine C — «пороком» называют нарушение соответствия между частями тела... при ненарушенном здоровье2) дефект, порча, поломка, разрушение, трещина ( in parietibus aut in tecto C)3) отрицательное действие, вредное влияние ( tempestatis et sentinae Cs)4) неудовлетворительность, слабость ( memoriae Q)v. metallorum O — металлический шлакv. aĕris V — плохой воздухv. facere C и capere O — испортиться, разрушиться, развалитьсяin vitio esse C — быть дефектным, иметь недостаткиv. castrorum Cs — неблагоприятное (невыгодное) положение лагеря5) порок, недуг, болезнь (intestinorum CC; mentis Q)6) ошибка, погрешность, промах, заблуждение ( ineuntis adulescentiae C)quod aetas vitium posuit, aetas auferet PS — промахи, свойственные возрасту, с возрастом и проходят7) винаmeum est v. C — это моя винаvini vitio aliquid facere Pl — сделать что-л. в пьяном видеcorpus onustum hesternis vitiis H — организм, расстроенный вчерашними излишествами8) неблагоприятная примета (в ауспициях), ошибка в установлении примет (в ауспициях)magistratus vitio creatus L, C — магистрат, избранный неправильно (несмотря на противопоказание ауспиций)vitio navigare C — отправиться в плавание, не взирая на неблагоприятные предсказания9)б) pl. порочность C etc.10) насилие (над кем-л.) (v. virginis Enn)v. afferre (offerre, addere) Pl, Ter — совершить насилие ( pudicitiae alicujus Pl)II vītium gen. pl. к vitis -
4 vitium
vitium, iī, n., der Fehler, das Gebrechen, der Schaden, I) eig.: a) übh.: corporis, Plaut.: u. Cic.: v. mancipii, iumenti, ICt.: si nihil est in parietibus aut in tecto vitii, Cic.: si aedes corruerunt vitiumve fecerunt, schadhaft geworden sind, Cic.: vitio moriens sitit aëris herba, Verg. – b) als mediz. t.t., der Fehler, das Leiden, nervine id vitium an cutis sit, Cels.: v. ani, Cels.: v. intestinorum, Cels.: vitia per totum corpus orientia, Cels. – als Krankheitsursache, ex aliquo vitio quasi parva fistula aperitur, Cels.: porrigo non sine aliquo corporis vitio nascitur, Cels.: sive tempestatum, vitio sive corporis, ungesunde Beschaffenheit, Cels. – c) als t.t. der Münze, der falsche Zusatz zum od. im edlen Metalle, in aurum vitii aliquid addere, Gold verfälschen, Ulp. dig. 48, 10, 9 pr.: ignis... vitium (die Schlacke) metallis excoquit (scheidet aus), Ov. fast. 4, 785. – II) übtr.: A) im allg., der Fehler (Schnitzer), Fehlgriff, Mißgriff, Mangel, die Unvollkommenheit, Schuld, adversum v. castrorum, fehlerhafte, ungünstige Lage, Caes.: v. orationis, Quint.: v. sermonis, Quint.: v. ingenii, Quint.: v. Stoicae sectae, Quint.: vitia hostium, Tac.: vitia in dicente acutius quam recta videre, Cic.: huc si perveneris, meum v. fuerit, meine Schuld, Cic.: illud mihi vitium est maximum, das ist mein größter Fehler, Ter.: sine medici vitio, Cels.: vini vitio atque amoris feci, Plaut.: si aliquid modo esset vitii, auch der geringste Fehler, Cic.: itaque hāc rogatione non iudicum sententia, sed legis vitium corrigebatur, Cic.: hoc vitium compensare vel facultate vel copiā (v. Redner), Cic.: multa vitia ponere, Cic.: omnia fere vitia vitare, Cic.: vitia in sermone, quo minus is Latinus sit, duo possunt esse, Cornif. rhet. 4, 17. – vitium est m. Infin., an vitium nullum est non parēre rationi? Cic. Tusc. 4, 39: non erit vitium porrexisse stipem, Sen. contr. 1, 1, 9. – B) insbes.: 1) als t.t. der Religionssprache, der Fehler in den Augurien (Auspizien), der Formfehler, id igitur obvenit vitium, quod tu iam Kal. Ian. futurum esse provideras, Cic.: tabernaculum vitio (gegen die Auspizien) captum, Cic.: vitio creatum esse (v. höheren Magistraten), Liv.: navigare vitio, Cic.: comitiorum solum vitium est fulmen, Cic. – 2) der moralische Fehler, das Vergehen, die Schuld, das Laster (Ggstz. virtus), a) übh.: nullum ob totius vitae non dicam vitium, sed erratum, Cic.: verb. m. culpa, Fehler der Genußsucht, Hor.: vitium alci dicere, jmdm. etwas Böses nachsagen, Komik.: v. fugere, Hor.: ne sibi vitio verterent, quod abesset a patria, Cic.: vitio ducere, zum Fehler (als Tadel) anrechnen (Ggstz. laudi ducere), Ter.: hoc vitio datur, wird zum F. angerechnet (Ggstz. hoc laudi est), Ter.: alci vitio dare (Ggstz. laudi dare), Ter.; m. folg. si od. quod (daß), es zum Fehler (zum Verbrechen) anrechnen, Cic.: verb. alci alqd vitio et culpae dare, Cic.: in vitio esse, fehlerhaft sein, Tadel verdienen (Ggstz. in laude esse), Cic., u.v. Pers. = in Schuld sein, Cic.: hoc est in vitio m. folg. Infin., Cic. de fin. 5, 31: non vitiosus homo es, sed vitium (das leibhaftige Laster), Mart. – b) die Schändung des weiblichen Geschlechtes, addere, afferre vitium pudicitiae alcis, Plaut.: offerre vitium, Gell.: per vim offerre vitium, Ter. – / Genet. Plur. vitiûm, Titin. com. 149.
-
5 unschadhaft
unschadhaft, in quo nihil est vitii (z.B. si nihil est in parietibus aut in tecto vitii). Vgl. »unversehrt«.
-
6 vitium
vitĭum, ĭi, n. [st2]1 [-] défaut, vice, mauvaise qualité, imperfection, défectuosité, inconvénient. [st2]2 [-] mal, maladie, infirmité, difformité. [st2]3 [-] vice, défaut, faute, tort (en général). [st2]4 [-] vice, dépravation. [st2]5 [-] crime. [st2]6 [-] blâme, reproche, réprimande, injure, outrage (en paroles). [st2]7 [-] faute contre les rites, défaut de formes, irrégularité, augure contraire, mauvais présage. - alicui vitio vertere quod: faire un crime à qqn de. - aliquid alicui vitio vertere (dare): reprocher à qqn qqch comme une tare. - vitium alicui dicere, Plaut.: injurier qqn. - in vitio esse: être coupable, être en défaut, être blâmable. - vitium castrorum: la mauvaise installation du camp. - vitio navigare, Cic. Div. 1, 16, 29: s'embarquer malgré les augures. - vitio creatus, Liv.: irrégulièrement élu.* * *vitĭum, ĭi, n. [st2]1 [-] défaut, vice, mauvaise qualité, imperfection, défectuosité, inconvénient. [st2]2 [-] mal, maladie, infirmité, difformité. [st2]3 [-] vice, défaut, faute, tort (en général). [st2]4 [-] vice, dépravation. [st2]5 [-] crime. [st2]6 [-] blâme, reproche, réprimande, injure, outrage (en paroles). [st2]7 [-] faute contre les rites, défaut de formes, irrégularité, augure contraire, mauvais présage. - alicui vitio vertere quod: faire un crime à qqn de. - aliquid alicui vitio vertere (dare): reprocher à qqn qqch comme une tare. - vitium alicui dicere, Plaut.: injurier qqn. - in vitio esse: être coupable, être en défaut, être blâmable. - vitium castrorum: la mauvaise installation du camp. - vitio navigare, Cic. Div. 1, 16, 29: s'embarquer malgré les augures. - vitio creatus, Liv.: irrégulièrement élu.* * *Vitium, vitii. Cic. Vice, Meschanceté.\Vitium. Vlpianus. Maladie en tout le corps universel, ou en quelque membre et partie seulement.\Vitium. Cic. Maladie, ou imperfection corporelle incurable, comme beguayement, ou clochement, ou chancre, ou semblable.\Vitium. Plaut. Imperfection et corruption.\Si nihil est in parietibus, aut in tecto vitii. Cic. Si les parois, ou toicts ne sont point cassez et rompuz.\Vitium in libris. Plin. Faulte.\Vitia in dicente videre. Cic. Faulte et imperfection.\Vitium. Cic. Blasme.\Vitium. Cic. Coulpe, Faulte.\Vitio vini fecit. Plaut. Par la faulte du vin, Par yvrongnerie.\Affinis vitio. Cic. Qu'on peult à droict souspeconner de quelque cas.\Pinguis vitiis. Horat. Gras par oisiveté et gourmandise.\Iners vitium, liuor. Ouid. Envie, qui est un vice ne tenant sinon ceuls qui sont faitards et de lasche courage.\Valens vitium, cui Lene vitium opponitur. Cels. Forte maladie, ou Vehemente corruption.\Abstinere a vitiis. Cic. Se garder de vices.\Carere vitio. Cic. N'estre point en faulte.\Conuertit natura vitium alicui in bonum. Cic. Nature tourne quelque faulte en bien.\Cumulari vitiis. Cic. Estre comblé de vices.\Declinare vitia. Cic. Eviter meschancetez.\Vitio mihi dant, quod mortem hominis necessarii grauiter fero. Mattius ad Ciceronem. Me blasment et reprennent que, etc.\Ducere vitia. Quintil. Estimer vice ou vitieux.\Expugnare vitium. Valer. Max. Gaigner et vaincre une faulte et imperfection de nature. Bud.\Leuatur vitium. Cels. La maladie s'allege.\Aeris vitio moriens herba. Virgil. Par corruption et infection d'air.\Occurrere vitio. Cels. Obvier.\Ponere in vitio verbum aliquod. Cic. L'entendre en mauvaise partie, Le tourner en mal.\Eodem vitio est effusio animi in laetitia, quo in dolore contractio. Cic. C'est aussi grande faulte et vice de, etc.\Qui nec defendit, nec obsistit si potest iniuriae, tam est in vitio, quam si parentes deserat. Cic. Il fait aussi grand mal, et est autant à blasmer, que si, etc. Il est aussi coulpable.\Hoc quidem est in vitio, dissolutionem naturae tam valde perhorrescere. Cic. C'est grande faulte de, etc. C'est vice.\Mediocribus vitiis teneri. Horat. Esprits oppressez de vices.\Vertere vitio. Cic. Tourner en mal ou à blasme.\Offerre vitium virgini. Terent. Violer. -
7 vitium
vitium, iī, n., der Fehler, das Gebrechen, der Schaden, I) eig.: a) übh.: corporis, Plaut.: u. Cic.: v. mancipii, iumenti, ICt.: si nihil est in parietibus aut in tecto vitii, Cic.: si aedes corruerunt vitiumve fecerunt, schadhaft geworden sind, Cic.: vitio moriens sitit aëris herba, Verg. – b) als mediz. t.t., der Fehler, das Leiden, nervine id vitium an cutis sit, Cels.: v. ani, Cels.: v. intestinorum, Cels.: vitia per totum corpus orientia, Cels. – als Krankheitsursache, ex aliquo vitio quasi parva fistula aperitur, Cels.: porrigo non sine aliquo corporis vitio nascitur, Cels.: sive tempestatum, vitio sive corporis, ungesunde Beschaffenheit, Cels. – c) als t.t. der Münze, der falsche Zusatz zum od. im edlen Metalle, in aurum vitii aliquid addere, Gold verfälschen, Ulp. dig. 48, 10, 9 pr.: ignis... vitium (die Schlacke) metallis excoquit (scheidet aus), Ov. fast. 4, 785. – II) übtr.: A) im allg., der Fehler (Schnitzer), Fehlgriff, Mißgriff, Mangel, die Unvollkommenheit, Schuld, adversum v. castrorum, fehlerhafte, ungünstige Lage, Caes.: v. orationis, Quint.: v. sermonis, Quint.: v. ingenii, Quint.: v. Stoicae sectae, Quint.: vitia hostium, Tac.: vitia in dicente acutius quam recta videre, Cic.: huc si perveneris, meum v. fuerit, meine Schuld, Cic.: illud mihi vitium est maximum, das ist mein größter Fehler, Ter.: sine medici vitio, Cels.: vini vitio atque————amoris feci, Plaut.: si aliquid modo esset vitii, auch der geringste Fehler, Cic.: itaque hāc rogatione non iudicum sententia, sed legis vitium corrigebatur, Cic.: hoc vitium compensare vel facultate vel copiā (v. Redner), Cic.: multa vitia ponere, Cic.: omnia fere vitia vitare, Cic.: vitia in sermone, quo minus is Latinus sit, duo possunt esse, Cornif. rhet. 4, 17. – vitium est m. Infin., an vitium nullum est non parēre rationi? Cic. Tusc. 4, 39: non erit vitium porrexisse stipem, Sen. contr. 1, 1, 9. – B) insbes.: 1) als t.t. der Religionssprache, der Fehler in den Augurien (Auspizien), der Formfehler, id igitur obvenit vitium, quod tu iam Kal. Ian. futurum esse provideras, Cic.: tabernaculum vitio (gegen die Auspizien) captum, Cic.: vitio creatum esse (v. höheren Magistraten), Liv.: navigare vitio, Cic.: comitiorum solum vitium est fulmen, Cic. – 2) der moralische Fehler, das Vergehen, die Schuld, das Laster (Ggstz. virtus), a) übh.: nullum ob totius vitae non dicam vitium, sed erratum, Cic.: verb. m. culpa, Fehler der Genußsucht, Hor.: vitium alci dicere, jmdm. etwas Böses nachsagen, Komik.: v. fugere, Hor.: ne sibi vitio verterent, quod abesset a patria, Cic.: vitio ducere, zum Fehler (als Tadel) anrechnen (Ggstz. laudi ducere), Ter.: hoc vitio datur, wird zum F. angerechnet (Ggstz. hoc laudi est), Ter.: alci vitio dare (Ggstz. laudi dare), Ter.; m. folg. si od. quod (daß), es zum Fehler (zum————Verbrechen) anrechnen, Cic.: verb. alci alqd vitio et culpae dare, Cic.: in vitio esse, fehlerhaft sein, Tadel verdienen (Ggstz. in laude esse), Cic., u.v. Pers. = in Schuld sein, Cic.: hoc est in vitio m. folg. Infin., Cic. de fin. 5, 31: non vitiosus homo es, sed vitium (das leibhaftige Laster), Mart. – b) die Schändung des weiblichen Geschlechtes, addere, afferre vitium pudicitiae alcis, Plaut.: offerre vitium, Gell.: per vim offerre vitium, Ter. – ⇒ Genet. Plur. vitiûm, Titin. com. 149. -
8 Трещина
- fissura; rima; fractura; vitium (in parietibus aut in tecto);• давать трещины - rimas agere;
• с трещинами - rimosus;
-
9 tego
tĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Gr. stegô, to cover; tegos, stegos, roof; Sanscr. sthag-, to hide; Germ. decken; Engl thatch], to cover (syn. operio).I.Lit.A.In gen.:B.amica corpus ejus (Alcibiadis) texit suo pallio,
Cic. Div 2, 69, 143:capite se totum tegit,
Plaut. Trin. 4, 2, 9:(tegillo) tectus esse soleo, si pluvit,
id. Rud. 2, 7, 19: fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis [p. 1846] aut callo aut cortice tectae, covered, clothed, Lucr. 4, 936; cf.:bestiae aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae,
Cic. N. D. 2, 47, 121:ut tecti, ut vestiti, ut salvi esse possemus,
id. ib. 2, 69, 150:corpora veste villosā,
Tib. 2, 3, 76:caput galea,
Prop. 4 (5), 3, 44:Mars tunicā adamantinā tectus,
Hor. C. 1, 6, 13:ensis Vaginā tectus,
id. S. 2, 1, 4. —In Greek constr.:primā tectus lanugine malas,
Ov. M. 12, 291:cucullo caput tectus,
Mart. 5, 14, 6:quae (casae) more Gallorum stramentis erant tectae,
Caes. B. G. 5, 43:tectas casas testudinum superficie,
Plin. 6, 24, 28, § 109:musculum,
Caes. B. C. 2, 10:domum,
Dig. 19, 1, 18: naves tectae, covered with decks, decked ( = constratae), Caes. B. C. 1, 56; Liv. 36, 43, 13 (opp. apertae);31, 46, 6: tectae instrataeque scaphae,
Caes. B. C. 3, 100:incepto tegeret cum lumina somno,
Verg. G. 4, 414:utne tegam spurco Damae latus?
i. e. to go by the side of, walk cheek by jowl with, Hor. S. 2, 5, 18; so,latus alicui,
Suet. Claud. 24; cf. aliquem, to surround, attend, accompany:omnis eum stipata tegebat Turba ducum,
Verg. A. 11, 12; Stat. S. 5, 1, 26: sarta tecta; v. sartus. —In partic.1.To cover, hide, conceal (rare in lit. sense;2.syn.: abscondo, occulto): Caesar tectis insignibus suorum occultatisque signis militaribus, etc.,
Caes. B. G. 7, 45:fugientem silvae texerunt,
id. ib. 6, 30:oves (silva),
Ov. M. 13, 822:quas (tabellas) tegat in tepido sinu,
id. A. A. 3, 622:ferae latibulis se tegunt,
Cic. Rab. Post. 15, 42; cf.:nebula matutina texerat inceptum,
Liv. 41, 2, 4:Scipionem nebulae possiderent ac tegerent,
Vop. prol. 2. —To shelter, protect, defend (rare in lit. sense); constr., in analogy with defendere and tueri, aliquid ab aliquo or ab aliquā re:3.qui portus ab Africo tegebatur, ab Austro non erat tutus,
Caes. B. C. 3, 26:ut alter (ordo propugnatorum) ponte ab incidentibus telis tegeretur,
Hirt. B. G. 8, 9:aliquem conservare et tegere,
id. ib. 1, 85:tempestas et nostros texit et naves Rhodias afflixit,
Caes. B. C. 3, 27; Hirt. B. G. 8, 5; Sall. J. 101, 4:triumpho, si licet me latere tecto abscedere,
i. e. with a whole skin, safe, unhurt, Ter. Heaut. 4, 2, 5.— Pass. in mid. force:tegi magis Romani quam pugnare,
Liv. 4, 37, 11.—To cover over, bury, enclose ( poet.):II.te modo terra tegat,
Prop. 2, 26, 44 (3, 22, 24):sit tibi terra levis mollique tegaris harenā,
Mart. 9, 29, 11:ossa tegebat humus,
Ov. M. 15, 56:ossa tegit tumulus,
id. Am. 2, 6, 59:Sicanio tegitur sepulcro,
Luc. 2, 548. —Trop.A.In gen., to cover (very rare):B.tempestas, mihi quae modestiam omnem, Detexit tectus quā fui,
Plaut. Most. 1, 3, 7. —In partic.1.(Acc. to I. B. 1.) To cloak, hide, veil, conceal, keep secret (freq. and class.):2.triumphi nomine tegere atque velare cupiditatem suam,
Cic. Pis. 24, 56:multis simulationum involucris tegitur et quasi velis quibusdam obtenditur unius cujusque natura,
id. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:ignaviam suam tenebrarum ac parietum custodiis tegere,
id. Rab. Perd. 7, 21:animus ejus vultu, flagitia parietibus tegebantur,
id. Sest. 9, 22:summam prudentiam simulatione stultitiae,
id. Brut. 14, 53:honestā praescriptione rem turpissimam,
Caes. B. C. 3, 32; cf.:turpia facta oratione,
Sall. J. 85, 31:aliquid mendacio,
Cic. Quint. 26, 81:nomen tyranni humanitate,
Nep. Dion, 1:commissum,
Hor. Ep. 1, 18, 38; id. A. P. 200:non uti corporis vulnera, ita exercitus incommoda sunt tegenda,
Caes. B. C. 2, 31:nostram sententiam,
Cic. Tusc. 5, 4, 11:dira supplicia,
Verg. A. 6, 498:causam doloris,
Ov. M. 13, 748:pectoribus dabas multa tegenda meis,
id. Tr. 3, 6, 10: ignobilitatis tegendae causā, Cap. Max. 8. —(Acc. to I. B. 2.) To defend, protect, guard:A.aliquid excusatione amicitiae,
Cic. Lael. 12, 43; id. Clu. 11:quod is meam salutem atque vitam suā benevolentiā, praesidio custodiāque texisset,
id. Planc. 1, 1:nostri clarissimorum hominum auctoritate leges et jura tecta esse voluerunt,
id. de Or. 1, 59, 253:pericula facile innocentiā tecti repellemus,
id. Imp. Pomp. 24, 70:qui a patrum crudelibus suppliciis tegere liberos sciant,
Liv. 1, 53, 8:aliquem tegere ac tueri, Cic Fam. 13, 66, 2: libertatem, patriam, parentisque armis tegere,
Sall. C. 6, 5: ut legatos cura magistratuum magis quam jus gentium ab irā impetuque hominum tegeret, Liv. 8, 6, 7:legationisque jure satis tectum se arbitraretur,
Nep. Pelop. 5, 1.—Hence, tec-tus, a, um, P. a., covered, i. e. hidden, concealed.Lit.:B.cuniculi,
Hirt. B. G. 8, 41. —Trop., hidden, not frank, open, or plain; secret, concealed, disguised; close, reserved, cautious:sermo verbis tectus,
covered, enveloped, Cic. Fam. 9, 22, 1; cf.verba (opp. apertissima),
id. ib. 9, 22, 5:occultior atque tectior cupiditas,
id. Rosc. Am. 36, 104:amor,
Ov. R. Am. 619. —Of persons: occultus et tectus,
Cic. Fin. 2, 17, 54:tecti esse ad alienos possumus,
id. Rosc. Am. 40, 116; cf. in comp.:tectior,
id. Phil. 13, 3, 6:te in dicendo mihi videri tectissimum,
id. de Or. 2, 73, 296:silet ille, tectusque recusat Prodere quemquam,
Verg. A. 2, 126; cf.:quis consideratior illo? Quis tectior?
Cic. Deiot. 6, 16. — Hence, adv.: tectō, covertly, privily, cautiously:et tamen ab illo aperte, tecte quicquid est datum, libenter accepi,
Cic. Att. 1, 14, 4. — Comp.:tectius,
Cic. Fam. 9, 22, 2; id. Planc. 10, 8, 5; Ov. A. A. 1, 276.
См. также в других словарях:
PORTICUS — I. PORTICUS Romaeplures fuêre: in his Livia, et Octavia, ab Augusto aedificatae. Una in via sacra iuxta templum Pacis, cuius meminit Ovid. l. 6. Fast. v. 639. Disce tamen veniens aetas: ubi Livia nunc est Porticus, immensa tecta fuêre domus.… … Hofmann J. Lexicon universale
PALATIUM — I. PALATIUM Imperatorum Regumque Aula, ut et splendidorum quorumque hominum magnificae aedes; unde nomen traxerit, dictum supra. Suidas a capite hominis recenter occisi, dum locarentur ibi fundamenta, reperto, nominis originem arcessit, quod apud … Hofmann J. Lexicon universale
PONS — an ex pendeo, quod velut in aere pendeat; an ex pontus, an ex pono, quia ad transeundum ponitur? proprie et communiter flumina iungit; atque e ligno, lapide, navibus, cadaveribus quoque nonnumquam, factus legitur. Eum sternendi facilis olim apud… … Hofmann J. Lexicon universale